Η πρώτη ελεύθερη ελληνική πόλη από την τουρκοκρατία. Η απελευθέρωση των Καλαβρύτων από 600 Έλληνες οπλαρχηγούς και η κήρυξη της επανάστασης. Δείτε από ψηλά που σηκώθηκε το λάβαρο (βίντεο drone)...

Στις 21 Μαρτίου 1821 οι έλληνες επαναστάτες καταλαμβάνουν τα Καλάβρυτα και η πρώτη πολεμική επιχείρηση του αγώνα είναι γεγονός. Ο ιστορικός Ν. Παπαδόπουλος είχε περιγράψει την απελευθέρωση της πόλης ως εξής: «Ήταν σούρουπο όταν φτάνουν στα Καλάβρυτα περί τους 200 πολεμιστές κι αρχίζει το μακελειό.
Γενικεύτηκε η μάχη, κατελήφθησαν οι πύργοι των Τούρκων αξιωματούχων κι έχουμε την πρώτη νικηφόρο μάχη και την πρώτη πόλη, αυτή των Καλαβρύτων, στην οποία αποδόθηκε η ελευθερία». Τα χρόνια της τουρκοκρατίας τα Καλάβρυτα ήταν η μεγαλύτερη πόλη του Μοριά και αριθμούσε 40.000 κατοίκους. Ο Τούρκοι έμεναν γύρω από το σημερινό μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης, όπου είχαν χτίσει δύο τζαμιά.

Αριστερά, το λάβαρο της επανάστασης. «Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί την σημαία της επανάστασης». Πίνακας του ζωγράφου Θεόδωρου Βρυζάκη

Το πρωινό της 21ης Μαρτίου, 600 ένοπλοι αγωνιστές ορκίστηκαν κάτω από τον αιωνόβιο πλάτανο του μοναστηριού της Αγίας Λαύρας και σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, ανέφεραν: «να μην μείνει Τοῦρκος στον Μωριά, μηδέ στον κόσμο όλον». Είχε προηγηθεί σύσκεψη, όπου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός κάλεσε τους Έλληνες σε επανάσταση και ύψωσε το λάβαρο της επανάστασης, ένα παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης του Ναού της Αγίας Λαύρας, στο οποίο εικονιζόταν η Κοίμηση της Θεοτόκου. Σήμερα φυλάσσεται στη μονή της Αγίας Λαύρας.



 Η μονή της Αγίας Λαύρας βρίσκεται σε έναν λόφο στους πρόποδες του όρους Βελιά σε υψόμετρο 933 μέτρων. Στο μεταξύ, τα νέα είχαν διαδοθεί και οι κλέφτες της Πελοποννήσου προετοιμάζονταν κατάλληλα , φτιάχνοντας βόλια και κάνοντας προμήθειες σε όπλα και μπαρούτι. Αρχές Μαρτίου είχαν αρχίσει να στήνουν ενέδρες στους Τούρκους, οι οποίοι ταξίδευαν προς την Τριπολιτσά. Στις 21 Μαρτίου οι Έλληνες οπλαρχηγοί με επικεφαλής τους Σωτήρη Χαραλάμπη, Ασημάκη Φωτήλα, Σωτήρη Θεοχαρόπουλο, Ιωάννη Παπαδόπουλο, Νικόλαο Σολιώτη και Νικόλαο Πετμεζά, πήραν ένα μικρό κανόνι από τη Μονή της Αγίας Λαύρας και πολιόρκησαν το φρούριο της πόλης. Οι Τούρκοι υπό τη διοίκηση του Ιμπραήμ πασά Αρναούτογλου οχυρώθηκαν σε τρεις πύργους και περίμεναν στρατιωτική βοήθεια από την Τριπολιτσά. Λίγες ημέρες αργότερα, η αντίσταση τους κάμφθηκε και οι Οθωμανοί παραδόθηκαν. Στις 25 Μαρτίου τα Καλάβρυτα ήταν πλέον ελεύθερα.

 Κάθε χρόνο τα Καλάβρυτα τιμούν την απελευθέρωση της πόλης με εορταστικές εκδηλώσεις

Ακολούθησε επίσημη δοξολογία στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, την οποία κάποιοι ιστορικοί έχουν αμφισβητήσει. Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια οι κάτοικοι της περιοχής δεν ξαναείδαν Τούρκο να περιφέρεται στα μέρη τους. Στις 23 Μαρτίου οι Μανιάτες με αρχηγό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη μπήκαν στην Καλαμάτα και ολόκληρη η Πελοπόννησος ξεσηκώθηκε. Γρήγορα, το μήνυμα της επανάστασης διαδόθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Οι Έλληνες με το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» εξεγέρθηκαν κατά του δυνάστη τους και ξεκίνησαν έναν γενναίο αγώνα για την ελευθερία.

Πηγή